Úc từng là thị trường nhập khẩu thủy sản lớn thứ 9 của Việt Nam năm 2018. Hiệp định CPTPP có hiệu lực từ năm 2019. Sau 4 năm, đến năm 2022, Úc trở thành thị trường đơn lẻ lớn thứ 6 của thủy sản Việt Nam.
Từ năm 2018 đến 2022, trong 6 thị trường nhập khẩu hàng đầu chỉ có Australia liên tục tăng kim ngạch nhập khẩu thủy sản từ Việt Nam. Từ 197 triệu USD năm 2018, XK thủy sản sang Australia tăng 85% lên 365 triệu USD năm 2022. Tỷ trọng thị trường Australia vì thế cũng tăng từ 2,2% lên 3,3% trong tổng XK thủy sản của Việt Nam.
Việc mở cửa thị trường Australia cùng với các ưu đãi thuế quan từ Hiệp định thương mại tự do CPTPP đã mang lại cơ hội gia tăng xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Australia trong thời gian qua.
Bứt phá và chiếm tỷ trọng lớn nhất trong các sản phẩm xuất khẩu sang Australia sau 4 năm là tôm thẻ chân trắng. Năm 2022, xuất khẩu mặt hàng này sang Australia đạt 259,5 triệu USD, tăng 171% so với mức 112 triệu USD của năm 2018, trước khi hiệp định CPTPP có hiệu lực.
Doanh thu tôm chiếm 71% giá trị xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Australia năm 2022, so với 49% năm 2018. Ngược lại, xuất khẩu cá tra sang Australia giảm từ 24% xuống 10%. Từ năm 2018 - 2022, xuất khẩu cá tra của Việt Nam sang Australia giảm 18%, từ 47 triệu USD xuống còn 38 triệu USD.
Nằm trong top 3 mặt hàng thủy sản xuất khẩu sang Australia, cá chẽm chiếm 6% doanh số xuất khẩu với giá trị gần 21 triệu USD vào năm 2022. Cá chẽm xuất khẩu của Việt Nam chủ yếu là sản phẩm nuôi của Công ty Australis tại Việt Nam.
Việt Nam đang giữ vị trí số 1 trên thị trường thủy sản Úc, chiếm 23% kim ngạch nhập khẩu thủy sản của Áo năm 2022. Tỷ trọng này cao hơn nhiều so với mức 13% của 5 năm trước, cho thấy sự bứt phá mạnh mẽ của hàng thủy sản Việt Nam tại Úc, nhờ đến mối quan hệ hợp tác thương mại tốt đẹp và các hiệp định FTA với Australia, bao gồm AANZFTA, CPTPP và RCEP.
Đặc biệt, sau khi hiệp định CPTPP có hiệu lực, các mặt hàng thủy sản như tôm, cá tra và hải sản NK từ Việt Nam vào Australia đã được hưởng thuế suất 0%.
Quý I/2023, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Australia đạt 63 triệu USD, giảm 32% so với cùng kỳ năm trước. Trong đó, xuất khẩu tôm chân trắng giảm 34%, xuất khẩu cá tra giảm 26%, cá chẽm giảm 34%...
Trong bối cảnh năm 2023, thị trường Úc cũng không tránh khỏi tác động của vòng xoáy lạm phát thực phẩm khiến sức tiêu thụ bị ảnh hưởng và giảm sút.
Hy vọng sau chuyến thăm Việt Nam của phái đoàn ngoại giao Australia, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang Australia sẽ vươn lên một tầm cao mới, theo đó không chỉ tôm mà cá tra và thủy sản sang thị trường này sẽ tăng trưởng mạnh hơn.