Năm 2023 là một năm đầy thách thức đối với ngành cá ngừ Việt Nam khi giá cá ngừ nguyên liệu tăng và nhu cầu tại các thị trường lớn giảm. Vì vậy, từ đầu năm đến nay, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam liên tục sụt giảm so với cùng kỳ.
Theo thống kê của Hải quan Việt Nam, trị giá xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam trong tháng 6/2023 chỉ đạt gần 65 triệu USD, giảm 28% so với cùng kỳ năm 2022. Lũy kế 6 tháng đầu năm, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đạt 382 triệu USD, giảm 31% so với quý I/2022.
Xuất khẩu các sản phẩm cá ngừ tươi, đông lạnh và khô có giá trị cao vẫn thấp hơn so với cùng kỳ năm trước. Trị giá xuất khẩu nhóm hàng này giảm 46% so với cùng kỳ. Trong khi đó, xuất khẩu các sản phẩm cá ngừ chế biến và đóng hộp tăng. Đến tháng 6/2023, giá trị xuất khẩu các sản phẩm cá ngừ chế biến, đóng hộp đạt gần 175 triệu USD, tăng 4% so với cùng kỳ. Tuy nhiên, sự gia tăng này chủ yếu là do giá tăng.
Về thị trường, xuất khẩu cá ngừ sang các thị trường chính như Mỹ, Nhật Bản, Canada… chưa có dấu hiệu phục hồi. Trong khi đó, xuất khẩu sang EU, Mexico, Israel và Thái Lan đang ghi nhận mức tăng trưởng cao so với cùng kỳ.
Xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ tiếp tục giảm
Xuất khẩu cá ngừ sang Mỹ tiếp tục sụt giảm trong tháng 6/2023, chỉ đạt gần 26 triệu USD, giảm 48% so với cùng kỳ. Vì vậy, trong 6 tháng đầu năm 2023, giá trị XK cá ngừ sang Mỹ chỉ bằng một nửa so với cùng kỳ năm trước, đạt 143 triệu USD. Người Mỹ đang lựa chọn cá ngừ đóng hộp phù hợp với túi tiền của họ trong bối cảnh lạm phát cao. Hiện tồn kho cá ngừ của Mỹ đã bắt đầu giảm, các nhà nhập khẩu đang xem xét tăng nhập khẩu trở lại. Tuy nhiên, hiện giá cá ngừ ở Nam Mỹ đang thấp hơn ở châu Á, điều này làm gia tăng cạnh tranh tại thị trường này.
Xuất khẩu sang EU tiếp tục tăng
Xuất khẩu cá ngừ sang EU tiếp tục tăng trưởng về giá trị trong tháng 6/2023, tăng 28% lên hơn 12 triệu USD. Nhờ đó, lũy kế 6 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu cá ngừ sang EU tương đương cùng kỳ năm trước.
Trong khối này, xuất khẩu sang Hà Lan liên tục tăng trưởng “phi mã” trong 2 tháng qua ở mức 3 con số. Cùng với Hà Lan, xuất khẩu cá ngừ sang Đức vẫn đang duy trì mức tăng trưởng tốt, với mức tăng 30% trong tháng 6. Trong khi đó, xuất khẩu sang Bỉ vẫn thấp hơn cùng kỳ. Xung đột Nga-Ukraine, người tiêu dùng tiết kiệm chi tiêu, giá hàng hóa tăng, giá xăng tăng và đồng euro mất giá là những nguyên nhân khiến nhu cầu tại thị trường này chậm lại. Nhưng ưu đãi về thuế quan lại là lợi thế thúc đẩy các nhà nhập khẩu EU tìm kiếm đơn hàng từ Việt Nam. Tuy nhiên, hạn ngạch nhập khẩu cá ngừ đóng hộp, thăn cá ngừ hấp đông lạnh đã gần hết. Do đó, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang thị trường này sẽ có xu hướng chậm lại.
Xuất khẩu vào khối CPTPP không có triển vọng.
Xuất khẩu cá ngừ sang hai thị trường nhập khẩu lớn nhất của khối là Nhật Bản và Canada tiếp tục giảm trong tháng Sáu. Trong khi đó, xuất khẩu sang Mexico và Chile tăng trưởng cao. Tại Nhật Bản, sau khi tăng trưởng trong quý I/2023, xuất khẩu cá ngừ sang thị trường này liên tục giảm trong quý II. Riêng tháng 6, xuất khẩu sang thị trường này giảm gần 31%, đạt hơn 3 triệu USD. Vì vậy, trong 6 tháng đầu năm 2023, kim ngạch xuất khẩu sang Nhật Bản giảm 10%, đạt gần 17 triệu USD. Đồng yên mất giá đang khiến sức tiêu thụ các mặt hàng thủy sản, trong đó có cá ngừ, sụt giảm.
Cùng với Nhật Bản, xuất khẩu cá ngừ sang Canada cũng ảm đạm. Xuất khẩu sang thị trường này giảm liên tục. Riêng tháng 6, xuất khẩu cá ngừ sang đây giảm 54%. Trong bối cảnh đó, XK cá ngừ sang Mexico và Chile tăng mạnh lần lượt 100% và 90%. Cùng với Mexico và Chile, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang Israel và Thái Lan cũng đang tăng với tốc độ lần lượt là 164% và 65%.